Scotch Whisky (thường được gọi đơn giản lả rượu Whisky hay rượu Scotch) là dòng Whisky được lên men từ mạch nha hoặc hạt ngũ cốc được sản xuất và đóng chai tại Scotland. Có người nói rằng rượu Scotch whisky dễ uống nhưng khó hiểu. Bởi thế, thưởng thức Scotch whisky không chỉ bắt đầu từ vị giác mà nên là hiểu biết về nguồn gốc ra đời của chai rượu. Cùng Rượu Tốt khám phá những sự thật về Scotch whisky nhé.

Đôi nét về rượu Scotch Whisky
Khởi nguồn của những chai Scotch whisky luôn là nguồn mạch nha nguyên chất. Về sau, các khái niệm về rượu Scotch whisky làm từ lúa mì hay lúa mạch đen dần xuất hiện vào cuối thế kỉ 18 cùng với làn sóng tiêu thụ rượu mạnh trên toàn cầu. Chỉ trong lãnh thổ của Scotland đã có tới 141 nhà máy chưng cất rượu whisky đang còn hoạt động.

Quy cách dán nhãn của Scotch Whisky
Nhãn chai của rượu Scotch whisky cần đề cập đến một số yếu tố như quá trình sản xuất, tuổi lão hóa, đóng chai và thương hiệu. Một số yếu tố này được quản lý chặt chẽ bởi SWR (Scotch Whisky Regulations 2009).

Thông tin phân loại
Nhãn chai sẽ bao gồm thông tin về phân loại rượu whisky mạch nha hay ngũ cốc. Với các dòng Single Malt (rượu mạch nha đơn cất), nhãn chai có thể xuất hiện thuật ngữ “Single Cask”.

Tên thương hiệu
Tên thương hiệu của rượu Whisky cũng thường trùng với trên nhà máy chưng cất rượu. Điều này không đúng với chiều ngược lại. Tức là, trên nhãn chai phải ghi tên nhà máy sản xuất rượu thay vì tên nhà máy đóng chai. Quy định này của SWR là để ngăn chặn các nhà máy rượu kém tên tuổi trục lợi từ những thương hiệu Whisky lâu đời hơn.

Nồng độ
Nồng độ cồn chắc chắn là chi tiết không thể thiếu. Thông thường, rượu Scotch Whisky đóng chai sẽ có nồng độ cồn dao động từ 40 - 46% ABV. Nước rượu sẽ đậm mạnh hơn đáng kể khi vừa được rót ra khỏi thùng - từ 60 - 63% ABV.

Tuổi của rượu Scotch whisky
Về mức độ lão hóa của rượu, trên nhãn dán sẽ đề cập đến năm ủ rượu. Thông tin về mức độ lão hóa của một chai rượu whisky Scotch được thể hiện dưới dạng số và phải cho biết số năm ủ sồi của nước rượu whisky mới ủ gần nhất được sử dụng để tạo ra sản phẩm đó. Loại rượu whisky không nêu rõ về số năm lão hóa này được gọi là rượu whisky NAS (“No Age Statement”).

Thông tin về quy trình sản xuất
Nhãn chai cũng có thể chứa thông tin về kỹ thuật lọc hoặc quy trình trưởng thành sau cùng. Rượu Scotch Whisky dán nhãn "natural” (tự nhiên) hoặc "non-chill-filtered” (không lọc lạnh) là chưa trải qua quy trình lọc trước khi đóng chai để loại bỏ các hợp chất mà một số thực khách ưa thích. Rượu whisky được ủ trong nhiều loại thùng khác nhau - và thường được ủ trong các thùng rượu port hoặc thùng rượu sherry đã qua sử dụng - được dán nhãn là "wood finished", "sherry/port finished”.

Phân loại rượu Scotch whisky
Rượu Scotch whisky được chia thành năm loại riêng biệt: rượu whisky mạch nha đơn (Single Malt), rượu whisky Scotch ngũ cốc đơn (Single grain), rượu whisky Scotch mạch nha pha trộn (Blended Malt), rượu whisky Scotch ngũ cốc pha trộn (Blended grain) và rượu whisky Scotch pha trộn (Blended). Các dòng whisky pha trộn chủ yếu được lên men từ 2 loại Whisky mạch nha và ngũ cốc đơn cất.
Single Malt
Single Malt Scotch whisky được hiểu là rượu whisky mạch nha đơn cất, phải được sản xuất tại một nhà máy chưng cất cố định với dây chuyền sản xuất hàng loạt trong nồi chưng cất và lên men 100% từ hỗn hợp mạch nha. Nước rượu sau đó hoàn toàn chưa được pha trộn với rượu whisky của nhà máy rượu khác và ủ trong thùng gỗ sồi ở Scotland trong ít nhất 3 năm, nhưng hầu hết là lâu hơn.

Single grain
Single grain là dòng Scotch whisky cũng được chưng cất ở một nhà máy rượu duy nhất. Nhưng ngoài nước tinh khiết và mạch nha, trong hỗn hợp chưng cất có thể bổ sung ngũ cốc nguyên hạt. Về cơ bản, các dòng rượu Scotch whisky Single grain có thể được coi là các dòng rượu chưng cất đủ tiêu chuẩn làm whisky nhưng chưa đạt 100% mạch nha nguyên chất.
Với gần 90% các chai rượu Scotch được bán hàng năm đều là rượu whisky pha trộn:

• Rượu Whisky Blended Malt được pha trộn từ hai hay nhiều loại rượu whisky Single Malt từ các nhà máy chưng cất khác nhau.
• Rượu Whisky Blended Grain lại là sự kết hợp của hai hoặc nhiều loại Scotch Whisky Single Grain từ nhiều nhà máy chưng cất khác nhau.
• Rượu Scotch Whisky Blended có thể hiểu là nước rượu có sự hòa quyện của cả whisky Blended Malt và Blended Grain.

Vùng sản xuất rượu Scotch whisky nổi tiếng thế giới
Lãnh thổ Scotland vốn được chia thành bốn vùng sản xuất rượu chính: Campbeltown, Cao nguyên Scotland (Highlands), đảo Islay và vùng đất trũng Lowlands. Do tập trung số lượng lớn các nhà máy chưng cất ở đó, khu vực Speyside đã được công nhận là vùng sản xuất thứ năm, được Hiệp hội Scotch Whisky (SWA) tách ra làm khu vực độc lập từ năm 2014. Các hòn đảo sản xuất rượu whisky ngoại trừ đảo Islay không được SWA công nhận là một khu vực riêng biệt. Vì thế, chúng được tính là rượu whisky từ Cao nguyên Scotland.

Campbeltown
Campbeltown - một thị trấn nhỏ ven biển phía Tây, từng là quê hương của hơn 30 nhà máy chưng cất nhưng hiện chỉ còn ba nhà máy đang hoạt động: Glen Scotia, Glengyle và Springbank. Hương vị rượu Whisky Campbeltown thơm mùi trái cây và note hương ám khói cổ điển.

Cao nguyên Scotland
Vùng Highland cho đến nay là vùng đất lớn nhất ở Scotland cả về diện tích lẫn sản lượng rượu whisky. Nơi đây có hơn 30 nhà máy chưng cất. Hương vị Highland Whisky có mùi thơm của của trái cây chín mọng, vị cay xè và mùi lúa mạch. Khi tính cả các nhà máy rượu ngoài Quần đảo, tổng số nhà máy chưng cất là 47. Một số nhà máy chưng cất danh giá tại Highland có thể kể tới tên tuổi của Aberfeldy, Highland Park, Ben Nevis và Talisker.

Đảo Islay
Đảo Islay có chín nhà máy chưng cất rượu, bao gồm Ardbeg, Ardnahoe (mới hoạt động), Bowmore (lâu đời nhất, mở cửa vào năm 1779), Bruichladdich, Bunnahabhain, Caol Ila, Kilchoman, Lagavulin và Laphroaig. Các nhà máy rượu ở phía nam mang đến các chai whisky "có nồng độ trung bình, nhiều mùi khói than đốt". Rượu whisky từ khu vực phía bắc nhẹ nhàng hơn nhờ có nguồn nước tinh khiết "có vị tinh tế hơn, có mùi rêu nhẹ thay vì mùi than đốt".

Vùng đất trũng Lowland
Theo Visit Scotland, khu vực Lowland bao gồm "phần lớn Vành đai Trung tâm và miền Nam Scotland bao gồm Edinburgh & The Lothians, Glasgow & Thung lũng Clyde, Vương quốc Fife, Ayrshire, Dumfries & Galloway và Biên giới Scotland". Hiện đang có 18 nhà máy chưng cất ở Lowland tính đến 2019. Nơi đây được biết đến với các nhà sản xuất Whisky đình đám như Auchentoshan, Bladnoch. Scotch Whisky tại đây nổi bật với hương hoa ngọt ngào. Rượu Single Malt tại đây thường "nhẹ nhàng hơn, ngọt ngào và phảng phất mùi bạch hoa".

Speyside
Vùng đất Speyside lấy tên từ Sông Spey, chảy qua khu vực và cung cấp nguồn nước thuần khiết cho nhiều nhà máy chưng cất. Sở hữu khoảng 50 nhà máy chưng cất. Trong đó chắc chắn phải kể tới Balvenie, Glenfarclas, Glenfiddich và The Macallan lừng danh. Các dòng Scotch Whisky ở đây được giới mộ điệu đánh giá cao với hương vị "đậm đà và có kết cấu hoa thơm", vị "ngọt", "caramel" và cảm giác cay xè.

Chai Scotch whisky đắt đỏ nhất hành tinh
Thị trường cho các loại rượu mạnh hiếm đã đạt giá trị cao nhất trong 10 năm qua. Theo nghiên cứu của Knight Frank, các nhà sưu tập tiếp tục tìm kiếm sản phẩm hiếm từ các nhà máy chưng cất biểu tượng như Dalmore, Springbank, Ardbeg và Lagavulin.
Trong khuôn khổ buổi đấu giá của Sotheby’s mang tên The Whisky Collection Ultimate, chai rượu đáng mong đợi nhất năm - The Macallan 1926 - được bán với giá 1,45 triệu bảng Anh (khoảng 1,8 triệu USD), vượt qua ước tính trước khi bán từ 350.000 đến 450.000 bảng Anh (khoảng 438.000 đến 563.000 USD).

Cách các chuyên gia bảo quản rượu Scotch whisky cao cấp
Với mỗi chai Scotch Whisky đắt đỏ, chủ sở hữu luôn phải đau đầu nghiên cứu cách bảo quản chúng trong điều kiện tối ưu. Việc bảo quản chất lượng hương vị của rượu whisky cũng có chút khác biệt so với bảo quản rượu vang. Quý vị chỉ cần bảo đảm 2 nguyên tắc “bất di bất dịch” sau đây:

• Để chai rượu thẳng đứng trong suốt thời gian để tủ.
• Đặt nằm chai rượu có thể khiến nồng độ cồn cao ăn mòn nút chai.
• Bảo quản trong không gian tối.

Giá rượu Scotch Whisky nhập khẩu chính hãng tại Việt Nam
Mặc dù sở hữu sức hấp dẫn khó cưỡng là thế, nhưng không phải ai cũng đủ điều kiện để cho phép mình thưởng thức những chai rượu Scotch whisky đắt xắt ra miếng này. Scotch Whisky đang dần trở nên phổ biến trong cộng đồng đam mê các loại đồ uống có cồn. Đặc biệt, ở các dòng Scotch Whisky cao cấp, giá bán của mỗi chai rượu lâu năm có thể khiến bạn kinh ngạc.

Rượu Tốt tự hào là điểm đến được hàng triệu tín đồ sành rượu chọn mặt gửi vàng. Với kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực rượu ngoại, khi đến với hệ thống cửa hàng Rượu Tốt, quý vị sẽ có cho mình vô vàn lựa chọn rượu Scotch Whisky từ chính hãng đến xách tay và phân khúc giá trải rộng đáp ứng mọi nhu cầu thưởng thức của bà con. Đặt mua ngay với chúng tôi qua hotline hoặc ghé thăm hệ thống cửa hàng Rượu Tốt trên toàn quốc để được tư vấn cụ thể.